با هر بار گران شدن انرژی، اهمیت جلوگیری از هدررفت آن در ساختمان‌ها بیشتر نمایان می‌شود. آیا می‌دانید که بیشترین اتلاف انرژی از سقف‌ها و دیوارها اتفاق می‌افتد؟ این مسئله به‌خوبی نشان می‌دهد که استفاده از عایق‌های پیشرفته، مانند فوم پاششی پلی یورتان، تا چه اندازه مهم است. اما فوم پاششی پولی یورتان چیست؟ این عایق کارآمد حاصل واکنش شیمیایی بین پلی یول و ایزوسیانات بوده و به دلیل ویژگی‌هایی چون عایق‌بندی حرارتی و صوتی بی‌نظیر، نقش مهمی در بهینه‌سازی مصرف انرژی ایفا می‌کند. در ادامه، ابتدا به تعریف دقیق این فوم و سپس به بررسی انواع، کاربردها و مزایای آن خواهیم پرداخت.

فوم پاششی پولی یورتان چیست؟

پلی یول فوم پاششی پلی یورتان یکی از پیشرفته‌ترین و مؤثرترین عایق‌ها در صنعت ساختمان‌سازی است که با ویژگی‌های منحصر به‌فرد خود به‌طور قابل‌ملاحظه‌ای عملکرد عایق‌بندی را بهبود می‌بخشد. این فوم از ترکیب دو ماده اصلی به نام‌های ایزوسیانات و پلی یول تولید می‌شود. ایزوسیانات‌ها ترکیبات آلی با فرمول عمومی N=C=O- هستند که در واکنش با پلی یول‌ها، پلیمرهایی به نام پلی یورتان را می‌سازند.

پلی یول‌ها زنجیره‌هایی از پلیمرها هستند که دارای گروه‌های هیدروکسیل (OH) می‌باشند و بسته به نوع آنها (پلی استری یا پلی اتری)، خواص فوم نهایی تغییر می‌کند. این ترکیب در فرآیند پاشش، به‌سرعت به فوم فشرده و یکپارچه تبدیل می‌شود که علاوه‌بر سبکی و استحکام بالا، قابلیت‌های بی‌نظیری در برابر شرایط مختلف مانند دما، رطوبت و آتش از خود نشان می‌دهد.

فرآیند تولید فوم پاششی پلی یورتان علاوه‌بر ایزوسیانات و پلی یول، شامل افزودنی‌هایی چون کاتالیست‌ها، سورفکتانت‌ها، عوامل پف‌زا و کندسوزکننده‌ها نیز می‌شود. این ترکیبات به بهبود کیفیت و کارایی فوم کمک کرده و آن را به یک عایق بسیار مؤثر در کاربردهای داخلی و بیرونی تبدیل می‌کنند.

استفاده از این نوع فوم در عایق‌بندی ساختمان‌ها، علاوه‌بر کاهش مصرف انرژی، موجب بهبود آسایش ساکنین شده و از نظر ساختاری نیز عایقی بادوام و مقاوم محسوب می‌شود.

تاریخچه فوم پاششی پولی یورتان؛ از اختراع تا گسترش جهانی

فوم پلی یورتان در سال 1937 میلادی توسط فردی به نام اتّو بایر که یک دانشمند آلمانی است اختراع شد. بایر با ترکیب مواد شیمیایی خاص، فومی جدید و منحصر به فرد به‌وجود آورد که به نام پلی یورتان شناخته شد. در سال 1953، والتر باومن با اختراع دستگاه مخلوط‌کنی، استفاده از این فوم در ساختمان‌ها را ممکن ساخت. سپس در سال 1963، فرد گاسمر دستگاه پاشش فوم را طراحی کرد که موجب رونق استفاده از عایق پاششی در بهینه‌سازی مصرف انرژی شد. این پیشرفت‌ها در دهه‌های 1980 و 1990 میلادی به گسترش وسیع فوم پاششی پلی یورتان در صنایع و ساختمان‌سازی انجامید و آن را به یکی از کارآمدترین و مقرون به‌صرفه‌ترین عایق‌ها تبدیل کرد.

انواع فوم پاششی پولی یورتان؛ تفاوت‌ها و کاربردها

فوم پاششی پلی یورتان به دو نوع اصلی سلول بسته و سلول باز تقسیم می‌شود که هر یک ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند.

۱. فوم پاششی سلول بسته:

این نوع فوم دارای چگالی بالا و ساختار فشرده‌ای است که پس از پاشش، حجم آن 20 تا 30 برابر افزایش می‌یابد. فوم سلول بسته به دلیل مقاومت حرارتی بالا (R-value=6-7 per inch) و توانایی حفظ دما، به طور گسترده در صنایع برودتی و یخچال‌ها استفاده می‌شود. همچنین، این فوم با کاهش نفوذ هوا و رطوبت، به عنوان عایق رطوبتی در فضاهایی مانند استخرها و روف گاردن‌ها به‌کار می‌رود.

۲. فوم پاششی سلول باز:

این فوم از ساختاری اسفنجی با حفره‌های هوا تشکیل شده و به عنوان عایق صوتی مؤثر عمل می‌کند. این نوع فوم با ضریب مقاومت حرارتی متوسط (R-value=3.6-3.8 per inch) برای عایق‌بندی حرارتی مناسب است. به دلیل ساختار متخلخل، فوم پاششی سلولی باز نمی‌تواند مانع نفوذ بخار آب شود و به همین دلیل برای فضاهایی که نیاز به تهویه رطوبت دارند، انتخاب مناسبی است. این نوع فوم عمدتاً در دیوارها، سقف‌ها و میان صفحات سیمانی به‌منظور عایق‌بندی حرارتی و صوتی استفاده می‌شود و پس از پاشش، حجم آن تا 50 برابر افزایش می‌یابد.

کابردهای فوم پاششی پولی یورتان چیست؟

فوم پاششی پلی یورتان به دلیل ویژگی‌های عالی در عایق‌بندی حرارتی، صوتی و رطوبتی، در موارد زیر کاربرد دارد:

• عایق سقف، دیوار، کف و پی‌های ساختمان
• عایق زیرشیروانی‌ها و سرداب‌ها
• عایق صوتی و حرارتی دیوارهای داخلی
• عایق لوله‌ها، مخازن و مجراها
• عایق سطوح شیب‌دار و ناهموار
• عایق سازه‌های مختلف همچون بالکن‌ها و درها
• عایق بدنه وسایل نقلیه و تریلرها
• عایق پارکینگ‌ها و گاراژها
• عایق در قایق‌ها و شناورها

مزایای استفاده از فوم پاششی پولی یورتان چیست؟

پلی یول یا فوم پاششی پلی یورتان به‌عنوان یک روش پیشرفته عایق‌بندی، مزایای فراوانی دارد که موجب برتری آن نسبت به روش‌های سنتی می‌شود. برخلاف عایق‌کاری با ورق‌ها که منجر به ایجاد درز و شکاف‌هایی می‌شود، این فوم به‌صورت مایع روی سطوح پاشیده شده و به‌طور کامل و یکنواخت سطح را پوشش می‌دهد. این ویژگی مانع از ایجاد پل حرارتی و صوتی می‌شود.

از دیگر مزایای این فوم می‌توان به ضریب انتقال حرارت بسیار پایین (0.025) اشاره کرد که به‌طور قابل توجهی از اتلاف انرژی جلوگیری کرده و باعث صرفه‌جویی در مصرف سوخت و انرژی می‌شود. همچنین فوم پاششی پلی یورتان با دوام بالا، مقاومت عالی در برابر رطوبت و شرایط مختلف محیطی و وزن کم، به‌طور مؤثر از ساختمان در برابر فرسایش محافظت می‌کند.

این فوم همچنین به حفظ زیبایی ظاهری سازه کمک کرده و هیچ‌گونه اثر زیان‌بار محیطی ندارد. در استفاده از فوم پاششی پلی یورتان، علاوه بر سرعت بالای کار، هزینه‌های انرژی به‌شکل چشمگیری کاهش می‌یابد.

ویژگی‌های برجسته فوم پاششی پولی یورتان چیست؟

فوم پاششی پلی یورتان دارای استانداردهای معتبر جهانی، از جمله استاندارد ASTM، می‌باشد که تضمین‌کننده کیفیت و کارایی بالای آن است. اجرای سریع و آسان این فوم امکان دسترسی به نقاط دشوار مانند داکت‌ها، اتصالات و لوله‌ها را فراهم می‌کند.

فوم پاششی پلی یورتان به‌طور مؤثر از نفوذ آب و رطوبت جلوگیری کرده و در برابر تغییرات دمایی گسترده (110 تا 50- درجه سانتی‌گراد) مقاومت عالی دارد. این ویژگی‌ها در کنار قابلیت شستشو، دوام طولانی و سبکی سازه، آن را به گزینه‌ای کاربردی و مقرون‌به‌صرفه تبدیل کرده است. همچنین، فوم به‌طور مستقیم به سطوح می‌چسبد و نیازی به چسب، پیچ یا جوشکاری ندارد. گرید B2 آن نیز باعث می‌شود که این فوم خاصیت خودخاموش‌شوندگی داشته باشد، بنابراین در برابر حریق مقاومت دارد.

روش کاربرد فوم پاششی پلی یورتان؛ فرآیند و اصول اجرای دقیق

برای تولید فوم پاششی پلی یورتان، دو ماده اصلی ایزوسیانات و پلی یول در دستگاه‌هایی به نام تفنگ مخلوط‌سازی با دقت تحت فشار و دمای مشخص به یکدیگر افزوده می‌شوند. این ترکیب مایع به محض پاشش، ظرف چند ثانیه به فوم فشرده، منسجم و یکپارچه‌ای تبدیل می‌شود که ضخامت آن بسته به میزان ماده پاشیده‌شده قابل تنظیم است.

با این حال، واکنش تنها پلی یول و ایزوسیانات به‌تنهایی فوم مطلوبی ایجاد نمی‌کند. به همین دلیل، برای دستیابی به ویژگی‌های بهینه، مواد افزودنی نظیر کاتالیست‌ها، سورفکتانت‌ها، عوامل پف‌زا و کندسوزکننده‌ها به پلی یول افزوده می‌شود. این ترکیبات موجب بهبود خواص فوم و ارتقاء کیفیت عایق‌کاری می‌گردند.

میزان چگالی و فشار در هنگام پاشش فوم به‌دقت قابل تنظیم است. کاهش چگالی به معنای افزایش درصد سلول‌های باز است که به بهبود عملکرد عایقی فوم کمک می‌کند. سرعت بالای شکل‌گیری فوم از ویژگی‌های این روش است که به جلوگیری از ایجاد ترک یا تغییر شکل در فوم پیش از خشک شدن کمک می‌کند. علاوه‌براین، پس از خشک شدن فوم، در صورت باقی‌ماندن اضافات، به‌راحتی می‌توان آن‌ها را برش داده و سطحی صاف و یکدست ایجاد کرد.

این روش اجرای دقیق، موجب دستیابی به یک عایق‌بندی بی‌نقص و کاملاً یکنواخت در تمامی سطوح می‌شود.

نکاتی مهم هنگام استفاده از فوم پاششی پلی یورتان

استفاده از فوم پاششی پلی یورتان به دلیل ویژگی‌های منحصر به‌فرد خود، نیازمند دقت و رعایت نکات ایمنی ویژه‌ای است. فرآیند ترکیب مواد اولیه و پاشش فوم باید تنها توسط افراد متخصص و باتجربه انجام شود، زیرا انجام نادرست این عملیات می‌تواند کیفیت فوم را تحت تاثیر قرار دهد و از خواص عایق‌بندی آن بکاهد.

عدم رعایت دقیق مراحل اجرا ممکن است موجب بروز واکنش‌های گرمایی شدید شود که منجر به سوختن فوم در اثر حرارت بیش از حد گردد. این موضوع نه تنها پایداری فوم را کاهش می‌دهد، بلکه چسبندگی آن به سطوح نیز ضعیف می‌شود، که در نهایت عملکرد عایق را تضعیف می‌کند.

همچنین، فوم پاششی در طی فرآیند نصب، گازهای سمی منتشر می‌کند که می‌توانند خطرات جدی برای سلامتی انسان به‌ویژه برای افرادی که دارای سیستم تنفسی حساس هستند، ایجاد کنند. این گازها ممکن است به بروز بیماری‌هایی مانند آسم منجر شوند.

از این‌رو، ضروری است که هنگام اجرای فوم پاششی، از تجهیزات ایمنی مناسب از قبیل ماسک‌های مخصوص، لباس‌های حفاظتی و کلاه‌های استاندارد استفاده شود تا خطرات احتمالی به حداقل برسد و فرآیند نصب به‌طور ایمن و مؤثر انجام گردد.

فوم پاششی پلی یورتان، که از واکنش شیمیایی میان پلی یول و ایزوسیانات به دست می‌آید، به عنوان یک عایق پیشرفته با ویژگی‌های منحصر به‌فرد شناخته می‌شود. کاربردهای متعدد این فوم در صنایع مختلف، به ویژه در عایق‌کاری دیوارها، سقف‌ها و کف‌ها، گواهی بر توانایی آن در بهینه‌سازی مصرف انرژی است. ساختار سلولی خاص این فوم و روش پاششی آن، باعث می‌شود بتوان در فضاهای مختلف با سطوح ناهموار نیز از آن بهره برد. با توجه به تأثیرات مثبت فوم پاششی پلی یورتان در کاهش هدررفت انرژی و افزایش بهره‌وری، انتخاب یک محصول با کیفیت از فروشگاه‌های معتبر امری ضروری است. این انتخاب می‌تواند در بهبود شرایط محیطی و کاهش هزینه‌های مصرفی در بلندمدت تأثیرگذار باشد. در صورتی که تمایل به مشاوره بیشتر دارید، کارشناسان ما در وب‌سایت سازه عایق آماده ارائه اطلاعات دقیق‌تر و کمک به شما هستند.